Cərrahiyyə – Ege Hospital – Sağlamlığınız, sağlamlığımızdır.

Mədə balonu silikondan hazırlanmış, içi hava və yaxud damaye ilə doldurmuş bir balondur.

Mədə balonu piylənmədən əziyyət çəkən və yaxud da piylənmənin yaratdığı fəsadlardan əziyyət çəkən, daha əvvəl idman və yaxud da pəhriz proqramlarından nəticə almamış pasiyentlər üçünən ideal üsuldur.

Kimlərə mədə balonu taxmaq olar?

Mədə balonu üzərində ən azı 15-20 kiloqram artıq çəkisi olan pasiyentlərə və yaxud da mədə kiçiltmə əməliyyatına göstərişi olub mədə kiçiltmə əməliyyatı olmaq istəməyən və yaxud da bu əməliyyatın riskli olduğu pasiyentlərə tətbiq etdiyimiz üsuldur.

Mədə balonu ilə nə qədər çəki itirmək olar?

Mədə balonu istəyən pasiyentlər əvvəlcə tərəfimizə müraciət edir. Biz xəstələrimizi müayinə edirik. Əgər müayinə sırasında pasiyentimizin mədə balonuna uyğun olduğunu görürüksə, mədə balonuna göstəriş olduğunu görsək, endoskopik bir üsulla mədə balonunu mədəyə yerləşdiririk. Əməliyyatsız bir üsul olduğu üçün, bundan başqa qalıcı izlər buraxmadığı üçün, xəstəxanaya yatışı tələb etmədiyi üçün və təkrar-təkrar icra oluna biləcəyi üçün pasiyentlər tərəfindən üstünlük təşkil edir.

Mədə balonu ilə təxmini olaraq 15-25 kq pasiyentlərimiz arıqlaya bilər. Mədə balolununu biz 10-15 dəqiqəlik prosedurla taxırıq. Pasiyentimiz prosedurun ardından 1 saat bizim nəzarətimiz altında qaldıqdan sonra evə yola salırıq. Pasiyentlərimiz istəsə eyni gün və yaxud da bir gün sonra öz normal həyatlarına dönərək işlərinə davam edə bilərlər.

Mədə balonu necə təsir göstərir?

Mədə balonunun təsir mexanizmasını üç qrupa bölə bilərik:

Birinci, mədə balonu bildiyimiz kimi mədədə mədənin həcmini azaldaraq restriktiv funksiya yerinə yetirir. Yəni bizim mədəmizin həcmi təxmini olaraq 1.2 litrdir. Biz mədə balonu proseduru zamanı mədənin həcmini gördükdən sonra təxmini olaraq bu həcmin yarısı qədər mədə balonunu şişiririk. Buradakı ən vacib nöqtə ondan ibarətdir ki, əgər mədə həcminin yarısından daha çox şişirilərsə, bu bizim pasiyentlərdə daha çox ağrı, daha çox diskomfort və bulantı kimi şikayətlər yarada bilər. Və tərsi olaraq əgər mədə balonu mədə həcmindən daha az şişirilərsə, o zaman pasiyentlərimiz istədiyi çəkiyə çatmaya bilərlər.

Mədə balonun ikinci funksiyası bizdə daha uzunmüddətli toxluq hissi yaradır. Bu toxluq hissi mədə balonun mədədə daim şiş qalaraq mədə divarında olan Baro reseptorları vasitəsilə beyinə siqnal göndərərək toxluq hissi yaradır.

Üçüncü funksiyası isə özəlliklə, bunlar mayeli mədə balonlarında daha çox görülən qidanın və mayenin mədədən bağırsaqlara keçişini azaldaraq pasiyentimizə əlavə olaraq arıqlamaqlarına köməklik göstərir.

Mədə balonu mədədə qaldığı müddətdə yemə vərdişi yaradır. Bu yemə vərdişini mədə balonunu çıxartdıqdan sonra pasiyentlərimiz əgər davam etsələr, itirdikləri çəkiləri qoruyub saxlayacaqlar, hətta çəki itirməyə davam edəcəklər.

Mədə balonu taxılmadan əvvəl mədə yoxlanılırmı?

Əlbəttə, mədə balunu taxılmadan əvvəl biz qastoskapiya dediyimiz üsulla mədə, qida borusu və onikibarmaq bağırsağı ətraflı olaraq müayinə edirik. Bu müayinə sırasında əgər mədə balonunu taxmamıza bir əngəl olan geniş mədə yırtığı, qida borusunda və yaxud da mədədə xoralar, qastrit, ezofagit və yaxud da onikibarmaq bağırsaqda bizim mədə balonunu taxmamıza əngəl olan hər hansı bir vəziyyət varsa, biz bu zamanmədə balonu taxmırıq. Əvvəlcə mədəni təxmini olaraq 4-6 həftə müalicə edirik. Müalicənin ardından mədəni təkrar dəyərləndiririk. Əgər mədəmiz normal hala dönübsə, mədə balonu taxırıq.

Mədə balonunun çıxarılması necədir?

Mədə balonunun çıxarılması yenə mədə balonu taxılması kimi endoskopik bir üsulla icra olunur. Təxminən olaraq 10 dəqiqə çəkir və mədə balonu çıxarıldıqdan həmən sonra xəstəmiz normal həyatına dönə bilir.

Uzm.Dr.Ayxan Abbasov, bariatrik cərrah

Bağırsaq qanamaları düz bağırsağın son qismi – “anal nahiyə” dediyimiz bölgədən olan qanaxmalardır.

Bu qanaxmaların bir çox səbəbi vardır. Həm xoşxassəli, həm də bədxassəli xəstəliklər səbəbi ilə anal bölgədən qanaxmalar ola bilər.

Bunlarda önəmli nöqtə odur ki, yaşından və yaranma səbəbindən və yaxud da yaranma zamanından asılı olmayaraq hər hansı bir zamanda bağırsaq qanaması olan şəxslər mütləq həkimə müraciət etməlidirlər.

Həkim məsləhəti ilə, həkim görüşü ilə onlarda hansı xəstəliyin olduğuna qərar verilib, ona yönəlik müalicə başlanmalıdır.

Anal bölgədə qanaxmalara səbəb olan xəstəliklərin bir dənəsi də anal çatlardır. Anal çat daha çox qəbizlik sonrası başlayan, qəbizliklə bərabər qatı nəcis kütləsinin anal kanaldan keçməsinə bağlı orada yaranan yırtıqlardır. Buna “anal çat” deyirik.

Anal çatın iki növü var: 1) kəskin anal çat, 2) xroniki anal çat. Bu da xəstəliyin başlama zamanına görə dəyişir.

Anal çat xəstəliyinin əlamətləri nələrdir?

Anal çat xəstəliyinin əlamətləri bir tək qanaxma deyil, bərabərində şiddətli ağrıdır. Nəcis ifrazı zamanı, defekasiya zamanı əmələ gələn, bir neçə saata qədər davam edə bilən şiddətli ağrılardır.

Əgər anal çat yarandıqdan sonra 4-6 həftə müddətində davam edirsə, biz buna “kəskin anal çat” deyirik, 4-6 həftədən daha uzun müddət davam edirsə, buna “xroniki anal çat” deyirik.

Bunun əhəmiyyəti nədən ibarətdir?

Xəstələr zamanında həkimə müraciət etdikləri zaman onlarda əgər anal çat aşkar olunursa və bu kəskin mərhələdədirsə, bu xəstələrin 90 faizi dərman müalicəsindən effekt görürlər, dərman müalicəsi ilə bunların 90 faizində sağalma müşahidə olunur.

Əgər xəstələr zamanında müraciət etmirlərsə, anal çat yarandıqdan 4-6 həftə müddətdən daha uzun müddət davam edirsə, bu zaman bu xroniki anal çata çevrilir. Yəni yara sağalması prosesi pozulur və xroniki yara əmələ gəlir.

İlk 4-6 həftədə dərmanla sağalma mümkündür

Xəstəliyin kəskin və xroniki anal çat olmasının əhəmiyyəti nədən ibarətdir?

Kəskin mərhələdə xəstələr bizə müraciət etdikləri zaman, onlara diaqnoz qoyulduqdan sonra başlanan müalicə dərman müalicəsi ilə, yəni sadəcə medikal müalicə ilə onlarda 90%-də sağalma qeyd edilir.

Əgər xəstələr zamanında müraciət etməzlərsə, qohum-əqrəba və yaxud da yaxın tanış-bilişlərdən aldıqları müalicə ilə özlərini bir şəkildə müalicə etməyə çalışıb bu prosesi uzatdıqları zaman, 4-6 həftə keçdiyi zaman bu xroniki anal çata çevirir ki, xroniki anal çatda dərman müalicəsi ilə sağalma 30%-ə qədər düşür. Yəni xəstələrin 30 faizinə sadəcə sağalma, dərman müalicəsi ilə sağalma əldə edilir. Qalan 70 faizində xəstələrdə əməliyyata ehtiyac olur.

Yəni bağırsaq qanaxması olub, həkimə zamanında müraciət edən şəxslər, anal çat diaqnozu qoyulursa, onun zamanında müalicə edilməsi, əməliyyata ehtiyac olmadan dərman müalicəsi ilə bunu sağaltmaq mümkündür.

Anal qanaxmalar başqa xəstəliklərin də əlaməti ola bilər

Anal qanaxma ilə müraciət edən xəstələrdə bir tək anal çatlar deyil, başqa proktoloji xəstəliklər ola bilər. Hemoroidlər ola bilər, fistulalar ola bilər və yaxud da təcili əməliyyat tələb edən anal abseslər ola bilər.

Ona görə bağırsaq qanaxması olan şəxslər həkimə müraciət edib mütəxəssis müayinəsindən keçdikdən sonra onların məsləhəti ilə müalicələrini almasını məsləhət görürəm.

Anal çat müalicəsində botoks tətbiqi

Anal çatların müalicəsində bir tək medokomentoz (yəni dərman) müalicəsi və əməliyyat deyil, yeni metodlardan biri də botoks tətbiqidir. Yəni ki, xəstə əməliyyatxana şəraitində lakin hər hansı bir kəsmə proseduru icra etmədən anal əzələlərə icra olunan botulinum toksini (botoks) dediyimiz metodla xroniki anal çatların müalicəsi mümkündür.

Uzm.Dr.Zümrüd Əliyeva, ümumi cərrah

Qalxanabənzər vəz xəstəliklərini biz 3 qrupda dəyərləndiririk: Birincisi, qalxanabənzər vəzin çox işləməsi ilə gedən, xalq arasında “zəhərli zob” dediyimiz hipertiroidi xəstələri, ikincisi, tam tərsi az işləməsi ilə gedən hipotiroidizm xəstələri və üçüncüsü, vəzdə struktur dəyişiklikləri ilə gedən, böyüməsi, düyünlərlə gedən xəstəliklər kimi dəyərləndiririk. Bu 3 qrup da fərqli-fərqli şikayətlərlə bizə müraciət edir.

“Zəhərli”, “tənbəl” və “düyünlü” zob xəstəlikləri

İlkin xəstə qrupu, yəni “zəhərli zob”la gələn xəstələr daha çox oqranizmin normadan çox işləməsi ilə bağlı xəstələr şikayət edir. Bu zaman bütün orqanizm başlayır çox işləməyə. Məsələn, ürəkdə döyüntülər olur, əsəbilik olur, tərləmələr olur, qarın getmələri olur, psixoloji problemlər olur – bir şeyə fokuslana bilməmək kimi problemlər olur.

İkinci qrup xəstələrdə də tam əksi, kütlük olur, qəbizlik olur, dəri quruluğu olur, saç tökülmələri olur.

Və üçüncü qrup xəstəliklər, yəni düyünlə və ya böyümə ilə gələn xəstəliklər də daha çox bu böyümüş düyünün qalxanabənzər vəzin ətrafındakı orqanları sıxması nəticəsində ya boğulma, nəfəs borusunu basması ilə, ya udqunma problemi və ya səs tellərinə gedən sinirləri sıxaraq səs problemi kimi şikayətlərlə bizə müraciət edilir.

Cərrahi baxımdan vacib zob xəstəlikləri

Burada cərrahi tərəfdən bizim üçün vacib olan bir və üçüncü qrup xəstələrdir. İkinci qrupda, çünki sadəcə əskik olan, yəni aşağı olan hormonu yerinə qoymaqla xəstələrin müalicəsi belə də davam edir və ömür boyu nəzarətdə olur endokrinoloq tərəfindən.

Qraves xəstəliyində əməliyyat

Birinci qrup xəstələr – zəhərli zob dediyimiz hipertiroidizm içərisində ən sıx rast gəldiyimiz qraves xəstəliyidir.

Bunlarda da müalicə daha çox ya birinci seçim olaraq dərman müalicəsidir. Əgər dərman müalicəsinə cavab vermirsə və ya uzun müddət müalicə alıb, müalicə kəsiləndən sonra təkrarlanırsa və yod müalicəsinə uyğun deyilsə, xəstə, məsələn, hamilədirsə və ya “ekzoftalm” dediyimiz gözün qabağa çıxması kimi şikayətlər varsa və ya vəz çox böyük və ürəyə doğru böyüyübsə, “retrosternal zob” deyirik buna… Bu xəstələrdə daha çox əməliyyat məsləhət görülür və əməliyyat zamanı vacib olan vəzin tamamilə çıxarılmasıdır. Gələcəkdə təkrarlanmasın deyə.

Düyünlü zob xəstəliklərində əməliyyat

Üçüncü qrup xəstələrdə isə düyünlə və ya böyümə ilə gələn xəstələrdə biz daha çox düyünün böyüklüyündən ziyadə və ya sayından ziyadə xüsusiyyətlərinə diqqət edirik. Yəni bədxassələşməyə gedən, USM-də gedən bəzi xüsusiyyətlər varmı? Yəni bunlar nədir: düyünün nahamar olması, qanlanmanın çox olması və kalsinat dediyimiz nöqtəvi kirəclənmələrin olmasıdır.

Belə şikayətlər varsa, mütləq xəstədən biopsiya alınır. Düyün əgər bədxassəlidirsə və ya bəzən bizə biopsiya nəticəsi bədxassəli olub-olmadığını deyə bilmir, arada qalır. Bu xəstələrə biz mütləq əməliyyat məsləhət görürük.

Qalxanabənzər vəzin bir payının, yoxsa hər iki tərəfin götürülməsi

Əməliyyat da düyünün sayına, yerləşmə yerinə görə dəyişə bilir. Məsələn, bir payda yerləşibsə və düyün balacadırsa, bir payın götürülməsi kifayət edir və bunun da üstünlüyü odur ki, həm əməliyyat zamanı qarşı tərəf sinirin zədələnmə riski də az olur, həm də gələcəkdə ömür boyu içəcəyi hormonu qıraqdan almamış olur çox hallarda. Amma düyün hər iki tərəfdədirsə, çox saydadırsa, mütləq yenə iki tərəfin də götürülməsini məsləhət görürük.

Amma bədxassəli gəlibsə şiş, düyün bir tərəfdədirsə belə, ölçüsü 1,5 sm-dən böyükdürsə, belə xəstələrə, çünki gələcəkdə əməliyyatdan sonra yod müalicəsi mütləq lazım olur. Bu xəstələrdə yenə də ikitərəfli götürülməsi məsləhətdir.

Əməliyyat necə aparılır?

Boyun nahiyəsində 4-5 sm-lik kəsikdən aparılan bir əməliyyatdır. Təxmini 1 saat çəkir. 1 gün xəstxanada qalır xəstə və eyni gün ayağa qalxır, yeməyini yeyir. Səhərsi gün də evə yaza bilirik.

Burada əməliyyatda əsas diqqət etdiyimiz şey daha əvvəl də dediyim kimi, vəzinin tamamilə götürülməsidir. Yəni, əgər tam götürülməsə də, bir pay belə götürüləcəksə, o pay tamamilə götürülməlidir. Yəni “total tiroidektemiya” olunmasıdır.

Çünki əgər tamamilə götürülməsə və gələcəkdə o paydakı toxuma, qalmış toxuma təkrarlayarsa, əməliyyatdakı bəzi risklər ki var, səs tellərinə gedən sinirlərin zədələnmə riski və paratiroid və ya qalxanabənzər ətraf vəzi dediyimiz vəzlərin zədələnmə riski 2-ci əməliyyatda qat-qat daha çoxdur.

Onun üçün mütləq, əməliyyat olunursa, bir pay da olunursa, iki pay da olunursa, o payların tamamilə götürülməsi çox önəmlidir.

Zob əməliyyatının riskləri nələrdir?

Əməliyyatın 2 əsas riski vardır.

Bir, səs tellərinə gedən sinirin zədələnmə riski və qalxanabənzər ətraf vəzlərinin zədələnmə riski. Bunların da olma ehtimalı əməliyyatda haradasa 1 faizdir. Yəni 100 xəstədən birində ola bilər və sinir kəsilməyibsə, sadəcə zədələnmədirsə və ya qalxanabənzər ətraf vəzi tamamən çıxmayıbsa, sadəcə qanlanması pozulubsa, 99% hallarda 1 ay ərzində və ya (insandan-insana dəyişir) bəzən çox gec, 4-5 ay ərzində o problemlər zamanla düzəlir və sağalır.

Zob əməliyyatından sonra nələrə diqqət etmək lazımdır?

Əməliyyatdan sonra xəstənin diqqət etməsi gərəkən şeylər, əgər vəz tamamilə çıxıbsa, ömür boyu hormonu qıraqdan almasıdır. Hər gün səhər acqarına dərman içməlidir və müəyyən aralıqlarla, ilk başda 2 ayda, sonra 6 ayda, sonra ildə 1 TSH dediyimiz hormonun izlənməsidir və onun dəyərinə görə dərman dozasını artırıb-azaltmasıdır. Onun üçün əməliyyat olunmuş xəstələr endokrinoloq nəzarətində olmalıdır.

Bir pay götürülübsə belə, dərmana ehtiyac yoxdursa belə, gələcəkdə ehtiyac ola biləcəyi üçün onlar da ən azından ildə bir dəfə TSH analizi verməlidir.

Əkmə nəticəsi xərçəng gələn xəstələrdə xərçəngin növündən və böyüklüyündən asılı olaraq bir də ona yod müalicəsi lazım ola bilir. Onların da mütləq endokrinoloq tərəfindən və ya nüvə təbabəti həkimi tərəfindən müalicəsi davam etdirilməlidir.

Op. Dr. Edgard Nurməmmədov, Ümumi Cərrah

Sünnət bir tibbi məcburiyyətdir, yoxsa rutin bir ənənədir, yoxsa dini bir baxış açısından dəyərləndirilməlidir?

Dini bir topluluğun içində sünnət haqqında danışırıqsa, sünnətin təbii ki “sünnət” – adı üstündə, sünnət olduğunu qəbul edəcəyik.

Dini mənasının yanında rutin mənası da var. Yəni biz sünnəti etdiririk, çünki atam da sünnət etdirib, atamın atası da sünnət etdirib, bizim qohum-əqrabada hamı sünnət etdirib.

Elə bir mövzudur ki provokasiyaya gətirə bilərsiniz cəmiyyəti və yaxud da həkimi, tibb işçisini…

Mən sünnətin mübahisəli yönlərinin yanında daha çox edilməməsi gərəkən şeylər haqqında danışacam.

Yəni sünnət evdə edilməlidirmi məsəl üçün.

Sünnət yerli keyitmə ilə edilməlidirmi yoxsa ümumi anesteziya altındamı edilməlidir?

Sünnət hansı yaşda edilməlidir, hansı yaşda edilməməlidir?

Sünnət hansı yaşda edilməlidir?

Sünnətin ideal yaşı hələ bildirilməmişdir.

Məsəl üçün, “Sünnət 6-7 yaşında edilməlidir”, “Sünnət 2 yaşın altında, yəni 2 yaşdan balaca ikən edilməlidir”… Sərt bir qanun gətirə bilmərik. Çünki sünnət 3, 4, 5 yaşda da edilən uşaqlar, etdirən ailələrimiz var.

Siz məndən soruşsanız ki, sünnəti bəs hansı yaşda edilməsi daha məsləhətdir? Hansı yaşda edilərsə uşağımız zərər görə bilər?

Tibbi prizmadan baxsaq, bizim əsas ideyamız “zərər verməmək”dir. Yəni, uşağa zərər verməmək, xəstəyə zərər verməmək…

Hansı yaşda sünnət etdirməməliyik?

2 yaşdan sonra, 3, 4, 5 yaş uyğun deyil. Bu yaşlar uşağın “fallik dönəmi” dediyimiz bir dönəmdir ki, öz psixi və cinsi kimliyinin fərqində olduğu zamandır və biz belə bir zamanda uşağa tibbi zorunlu olmayan bir sünnət edərsək, bu uşaqda qalıcı travmalara səbəb ola bilər. Biz ona görə də ən çox təklif etdiyimiz yaş ailələrə 2 yaşın altında 3 ayın üstündə, bir də 6-7 yaşlardır.

Niyə 3 ayadək körpələr sünnət edilmir?

Etmirik deməyək yenə, yəni kəskin bir şey deyil, təklif etmirik ailələrə. Çünki yeni doğulmuş uşağa tibbi bir göstəriş olmadığı müddətcə hər şeydən qaçınırıq biz. Tibbi göstəriş olmadığı zaman adi bir iynədən, adi bir dərmandan yəni hətta ana südündən başqa, sudan belə yeni doğulana verilməsini məsləhət görmürük. Yəni 6 aya qədər su verilmir deyirik, amma eyni zamanda sünnət elətdiririk bu uşağa.

Yəni mübahisəli mövzular çoxdur amma bəlli olan şeylər var, onlar da sünnətin 3, 4, 5 yaş aralarında edilməməsi və sünnətin qətiyyən, amma qətiyyən evdə edilməməsi və bir həkim tərəfindən edilməsi. Bunlar qanundur, qaydadır.

Evdə sünnət edilə bilərmi?

Sünnət də sağlam bir uşağın bizə müraciətindən sonra, ailənin müraciətindən sonra, heç bir xəstəliyi olmayan bir uşağın üzərində ediləcək əməliyyatdır. Yəni bu “əməliyyatdır” deyirəm, çünki doğurdan əməliyyatdır, Sünnət bir əməliyyatdır. Bunu mən, əminliklə, deyə bilərəm sizə.

Sünnət evdə ediləcək kiçik bir prosedur deyil. Sünnət əməliyyatxana şərtlərində, xəstəxanada edilməsi və cərrah tərəfindən edilməsi gərəkən bir əməliyyatdır.

Çünki sünnətin ağırlaşmaları, bəzən uşağın evdə bəsit bir yerli keyləşdirici inyeksiyasından sonra Anafilaktik şoka girdiyi zaman evdə müdaxilə edə biləcəyimiz avadanlığımız yoxdur. Ona görə deyirik ki, sünnət xəstəxana şəraitində əməliyyatxanada olmalıdır.

Biz daha çox Türkiyədə bunu görürdük, sünnətçi tərəfindən toplu sünnətlər edilərdi, bələdiyyənin təşkil etdiyi. 100-200 bir gündə, bir adamın və yaxud da bir neçə sünnətçinin etdiyi sünnətlər. O günün axşamı bizə qanamalı və yaxud da komplikasya dediyimiz ağırlaşmaları olan onlarca xəstə gələrdi.

Sünnətin əməliyyatxana şərtlərində, xəstəxanada, bir cərrah tərəfindən edilməsi şərtdir! Bu bizim verəcəyimiz mesajın ən önəmli abzasıdır.

Sünnət ümumi narkoz altında, yoxsa yerli keyitmə ilə edilməlidir?

Amma xəstəxana şəraitində yerli keyitməyəmi üstünlük verərsiniz yoxsa ümumi keyitmə? Yəni “Narkozlamı edərsiniz?” xalq arasında deyildiyi kimi, “Anesteziya iləmi edərsiniz?”

Burada yorumlar, baxış açıları çox çox fərqlidir. Məsəl üçün, bir cərrah desə ki, “Mən yerli keyitmə ilə sünnət etmirəm”, buna hörmətlə yanaşmaq lazımdır. Ümumi keyitmə ilə narkozla uşağa daha az zərər vurulacağını düşünürsə, hörmət edilməsi gərəkən fikirdir.

Amma mənim öz fikrim: Cərrahın da özünü çox rahat hiss etməsi çox vacibdir əməliyyatda. yəni “Anesteziya altında, ümumi narkozda sünnət edirəm” desə bir cərrah, buna da hörmət göstərmək lazımdır. Çünki hər uşaqda yerli keyitmə eyni effekt verməyə bilir.

Sünnət nə zaman edilməməlidir?

Sünnət penis anomaliyası olan uşaqlarda, yəni “peyğəmbər sünnəti” deyə yayqındır el arasında, “hipospadias”lı uşaqlarda və “penis əyriliyi” olan uşaqlarda və “gömülmüş penis” deyirik biz, “buried penis” dediyimiz bu anomaliyalı uşaqlarda bəzi yaşlara qədər edilmir.

Sünnət əməliyyatxanada hipospadiasın əməliyyatı zamanı və yaxud da “lateral cordee”nin – penis anomaliyası olan xəstəliyin düzəldilməsi zamanı, korreksiyası zamanı eyni əməliyyatda edilməlidir. Çünkü sünnət dərisi o əməliyyatlar üçün vacibdir.

“Lazerlə sünnət” daha yaxşıdır?

Sünnət xəstəxana şərtlərində bir cərrah tərəfindən, ənənəvi alətlər vasitəsilə edilir.

Yəni xalq arasında yayqın olan “lazer sünnəti” deyə bir termin yoxdur. Bipolyar koter dediyimiz alət vasitəsi ilə edirik əməliyyatı.

Təcili sünnət varmı?

Təcili sünnət eləmişik. Təcili sünnətə göstəriş olan xəstəlik “parafimozis”dir.

Bəzən nənələr sünnət qabağı uşaqların sünnət dərisini geri çəkərək onları sünnətə hazırlayırlar. Bu çox yayılmış bir ənənədir. Etməmələri lazımdır, çünki sünnət dərisini geri çəkərkən sünnət dərisinə və penis başına zərər vururlar, bu da “fimozis” dediyimiz xəstəliyə səbəb olur. Bəzən geri çəkib buraxmadığı zaman sünnət başının, yəni penisin qanqreninə səbəb olan “parafimozis”ə belə səbəb ola bilərlər. Ona görə, “Təcili sünnət varmı” deyə soruşduqda bunun cavabı: “Vardır”.

Op.Dr. Nicat Vəliyev, Uşaq cərrahı

Keysəriyyə və abdominoplastika hal-hazırda 3 qadından 1-nin ehtiyacı olan bir prosedurdur.

Əlbəttə, biz də istəyərdik ki, doğuşdan sonra, keysəriyyədən sonra qadın müəyyən bir dieta tutsun, idman eləsin və ondan sonra gəlsin tam abdominoplastikaya. Amma əlbəttə ki, bu, mümkün olmur.

Birincisi, maddiyyat problemidir. Çünki həm keysəriyyə əməliyyatı olacaq, bir neçə ay sonra yenə maddiyyat üçün pul toplayacaq və gəlib abdominoplastika əməliyyatı olunacaq. bu bir.

İkincisi, ailə faktoru, çevrə faktoru… Həyat yoldaşı icazə verəcəkmi təkrar abdominoplastika olsunmu?

Keysəriyyə əməliyyatı olub, ağrıları bitib, 2-3 aydan sonra güc toplayıb bir daha əməliyyat olunub, bir daha bu ağrını çəkəcəkmi?

Yəni bu faktorları nəzərə alaraq biz çalışırıq ki, keysəriyyə sonrası qadında tam abdominoplastika deməyək buna, sadəcə sallanmış, pis, artıq dəridən qurtaraq. Və bu eyni bir prosedurda icra edilən əməliyyatdır. Yəni keysəriyyə kəsiyi deyək 10 sm-dirsə biz bu kəsiyi bir az daha böyük edib, yəni 20-25 sm edib, qadını narahat edən dəri toxumasından qurtarırıq.

Keysəriyyə + Abdominoplastika zərərlidirmi?

Burada biz liposaksiya, popofillinq, ya da hər hansı bir bədən şəkilləndirmə, ya da “full” abdominoplastika əməliyyatı icra etmədiyimiz üçün, təxminən 15-20 dəqiqə davam edən kiçik bir əməliyyat olduğu üçün heç bir zərəri yoxdur.

Düşünün, dəri kəsilmişkən oradan bir az kəsiyi böyüdüb artıq piy toxumasını və artıq dəri sallanmasını görürük. Onun üçün qadına heç bir ziyanı yoxdur.

Abdominoplastikadan sonra ağrı olurmu?

Burada qarnın içi həddən artıq kəsilmir, sadəcə qarnın dərisi bir az böyük kəsildiyi üçün əməliyyat sonrası elə böyük bir ağrı da olmur. Necə ki, keysəriyyə sonrası qadın 2-3 gün sonra normal həyatına dönür, ayaqlanırsa keysəriyyə üstəgəl “mini abdominoplastika” sonrası da qadın həmən ayaqlana bilər, uşağa süd verə bilər, uşağına qulluq edə bilər, heç bir zərəri, ziyanı yoxdur.

Sual: Abdominoplastikadan sonra sallanma olurmu?

Əlbəttə ki, həddən artıq qidalanma, həddən artıq kökəlmə olmazsa, sonradan sallanma, ya da hə hansı bir problem olmur.

Onu da deyim ki, biz abdominoplastika etdikdən sonra o dəri elə yapışır ki, qadın kökəlsə belə, o piy toxuması həmin o qarın nahiyəsində deyil, fərqli nahiyələrə toplanılır.

Yenə də biz xəstələrə məsləhət görürük ki, keysəriyyə + abdominoplastika sonrası qeyri-sağlam qidalanmasın. Amma normal qidalanmasını da kəsməsinlər. Yəni heç bir dieta proqramı, ya da heç bir idman proqramı vermirik.

Sual: Abdominoplastikadan sonra təkrar doğuşa problem yaranarmı?

Biz dediyim kimi burada “full” abdominoplastika, ya da böyük bir bədən şəkilləndirmə əməliyyatı icra etmədiyimiz üçün, sadəcə qadın üçün artıq olan dərini götürdüyümüz üçün, sonradan hamilə də qala bilər, sonradan təkrar keysəriyyə əməliyyatı da ola bilər.

Abdominoplastika neçə doğuşdan sonra icra edilə bilər?

Ümumiyyətlə, yeni ailə qurmuş qadınlarda qarın sallanması olmur. Əlbəttə ki, bu sallanma doğuşdan və süd vermədən sonra yaranır. Bir doğuş, ya da iki doğuş fərq etməz. Deyək ki, xəstənin bir doğuşu var və o doğuşdan sonra kökəlib, ondan sonra qarnı qarnında sallanma var və heç bir idmanla geriyə qayıtmayan bir sallanma varsa, artıq bu əməliyyat qaçınılmazdır, fərq etmir 1 doğuşun var, 2-3.

İlk övladını dünyaya gətirən qadınlara məsləhətimiz?

İstər keysəriyyə, istər təbii doğuş etsinlər, ondan sonra sağlam qidalansınlar.

Hamiləlikdə həm sağlam qidalanıb, həm ana südünü versinlər, həm də hamiləlikdə aldıqları kilonu sağlam yolla verə bilsinlər.

Lazımdırsa, doğuşdan və keysəriyyədən 3-4 ay sonra idmana başlasınlar ki, bu sallanmış qarın daha da sallanıb, irəlidə əməliyyatlıq bir problemə çevrilməsin.

Abdominoplastika neçə doğuşdan sonra icra edilə bilər?

Ümumiyyətlə, yeni ailə qurmuş qadınlarda qarın sallanması olmur. Əlbəttə ki, bu sallanma doğuşdan və süd vermədən sonra yaranır. Bir doğuş, ya da iki doğuş fərq etməz. Deyək ki, xəstənin bir doğuşu var və o doğuşdan sonra kökəlib, ondan sonra qarnında sallanma var və heç bir idmanla geriyə qayıtmayan bir sallanma varsa, artıq bu əməliyyat qaçılmazdır, fərq etmir 1 doğuşun var 2-3. Bu fərq etmir.

Dr. Aynurə Nəcəfəliyeva, Cərrah Mama – Ginekoloq

Diabetik xəstənin ayağında yara olanda cəmiyyətdə belə bir fikir var ki, bu ayaq itirildi, bud səviyyəsində itirildi. Amma bu problemlə sıx məşğul olan həkim kimi deyə bilərəm ki, əslində ayağında yara ilə bizə gələn xəstələrdə bu vəziyyət, yəni ayağın bud səviyyəsində itirilməsi 10%-a qədər xəstələrimizdə olur. Digər xəstələrdə ayağı qoruyub saxlamaq şansımız olur. Bir çox xəstələrimizdə yaranı sağaldırıq və heç bir sümüyünü, barmağını itirmədən o xəstələr sağalıb gedir.

Əslində əməliyyat elədiyimiz xəstələrin təxminən 70%-də heç axsama belə olmur yara sağalandan sonra. Ayağı maksimum qorumaq üçün müasir texnologiyalarımız var, bundan istifadə edirik.

Amma ilk öncə xəstə gələndə özümüzə verdiyimiz və cavabın axtardığımız sual nədir?

“Bu yara hansı səbəbdən yaranıb?” Şəkərli diabetimiz var. Amma şəkərli diabeti olan xəstənin qan dövranı pozula bilər və ya pozulmaya bilər. Bunu dəyərləndirməliyik.

İkinci sual, əslində diabeti olan xəstələrimizdən yarası olmayan xəstələr, tanışlar bizə verdiyi belə bir sual var ki: “Doktor, bu yaralar nə vaxt yaranır? Neçə il xəstə olmaq lazımdır ki, bu yara əmələ gəlsin?” Bəzən xəstə deyir ki, “20 ildir xəstəyəm, qorxuram yaram olar”.

Əslində burada bir dəqiq bir rəqəm yoxdur.

Ay ərzində yara ilə müraciət edən xəstəmiz olur ki, onlarda diabet olmasını biz aşkar edirik. Biz Manifestasiya deyirik, diabetin Manifestasiyası yaralardan başlaya bilər. Bəzən isə uzun illərin xəstəsi olur, ondan sonra yara əmələ gəlir, gəlirlər müraciət edirlər.

Ayaqdakı yaralar hansı səbəblərdən yaranır?

Səbəblərə gəldikdə diabetli xəstələrdə 3 böyük qrupumuz var.

Qan dövranı pozulmuş xəstələr, arterial qan dövranı… Ayağa qan gəlmir.

Sinir tərəftə, yəni sinirlərin o ayağın toxumalarını idarə eləməsi deyilən bir anlam var. Bizim orqanizmdə bir sistem var ki, o toxumalara əmr verir ki, bu qandakı xeyirli maddələri götürsün, zərərli maddələri qana versin. Bu siqnalları verən sinirlərin zədələnməsidir diabet nəticəsində ikinci səbəb.

Və üçüncü formamız əslində qarışıq bir formasıdır. Yəni həm qan dövranı pozulub, həm də sinirlər pozulub.

Ayaqdakı yaralar necə müalicə olunur?

Bir qisim xəstələrimizin müayinəsi zamanı görürük ki, xəstənin barmağına əl vururuq xəstə bunu hiss etmir. Ağrı verən, hər hansı qıcıqlandırıcı texnologiyalardan istifadə edirik, iynə ola bilər və yaxud sığal çəkmək olar və xəstə hansı barmağına, hansı toxunmasına əl vurulmağını dəqiq deyə bilmir. Bəzən, ümümiyyətlə, bizim toxunduğumuzu xəstə hiss etmir.

Hər halda xəstəmiz gəlib. Biz onu müayinə edirik. Yaranı səbəbini aşkar etdik. Tutaq ki, qan dövranı pozulub. Qan dövranı pozulan hallarda müasir texnologiyalarından istifadə edərək ayaqlara qan verməliyik. Nə səbəbdən? Yəni bu nəyə lazımdır?

Qanı ayağa versək, həm yaranın sağalmasında effekti olacaq, həm də istifadə etdiyimiz bütün digər dərmanlar toxumalara getməlidir. Yaranın yanına dərman gəlməlidir ki, o dərman yaranı sağaltsın. Əgər ora qan gəlmirsə, o dərman gəlməyəcək. Qan dövranı çox vacibdir.

Digər bir tərəfdən də qeyd etdiyim kimi, o qanla dərman vasitəsi çatandan sonra sinirlər göstəriş verməlidir ki, “qandan bu maddələri götür”. Yəni sadələşdirilmiş formada deyəndə belədir. Və o toxumalara qan dövranın dərman preparatların sovrulması üçün də sinir toxuması normal, sağlam olmalıdır. Və yaxud sağlam deyilsə, biz bu vəziyyətə çatdırmalıyıq ki, orqanizm o toxumalardan, qan dövranından o dərman vasitələrini yaraya doğru qəbul etsin.

Əslində yaranın sağalması üçün bizə lazım olan bir neçə şey var. Yarada qan dövran olmalıdır, yara təmizlənməlidir, təmiz olmalıdır, yəni gündəlik sarğımız və ən vacib məqam, yəni bunlarla bərabər vacibliyi, yaranın əzilməməsi.

Mən pasiyentlərimə hər zaman belə bir tövsiyə verirəm: ayağınınızda yara varsa xüsusi ayaqqabı geyinəcəksiniz ki, ayaq tam yükdən azad olsun.

Əgər ayağın alt hissəsində yara elə bir yerdədirsə, biz yükdən azad edə bilmirik, o zaman xəstəyə bəzən olur ki, iki ay ərzində, yarası sağalana qədər ayağını yerə qoymağa icazə vermirik. Bunlara riayət edən xəstələrimizin ayağını xilas etmək olur, əvvəldə dediyim kimi amputasiyadan qaça bilirik.

Ayağın yüklənməməyi sağalmanın ən vacib məqamlarından biridir. Əgər xəstə yeriyəcəksə, ayağını yerə basacaqsa o zaman o yaranın sağalması qətiyyən mümkün deyil. Bu çox vacib məqamdır.

Təbii ki şəkərli diabetli xəstədən biz tələb etdiyimiz şəkərlərin normal olmasıdır, pəhrizə riayət eləməlidir.

Dr. Əşrəf Həsənzadə, Damar cərrahı