fol turşusu / Ege Hospital - Sağlamlığınız, sağlamlığımızdır.

hamileliye-hazirlasmaq.jpeg

1 November 2021 Ginekologiya0

Əgər ki, bir qadın emosional olaraq, psixoloji olaraq hamilə qalmağa hazırdırsa, mütləq “Vücud olaraq da hamilə qalmağa hazırdırmı, hazır deyilmi?” mütləq onun yoxlanması lazımdır. Ən önəmlisi qadının bədən olaraq da hazır olmasıdır. Sağlam ana sağlam körpə deməkdir.

Hamiləlikdən öncə ümumi ginekoloji müayinə

Mütləq ümumi bir müayinə edilməsi lazımdır. Yumurtalıqlardır, uşaqlıqlardır – onların necə olması… Mütləq Pap smear testinin alınması… Qadının normal olaraq, ginekoloji olaraq sağlam olduğuna əmin olmağımız lazımdır.

Hamiləlikdən 3 ay əvvəl fol turşusu qəbuluna başlamaq

İkinci olaraq ən çox tövsiyə etdiyimiz fol turşusunun istifadəsidir. Hamilə qalmadan gündə 400 mg fol turşusu istifadəsini tövsiyə edirik.

Ananın şəkərli diabet kimi xəstəliyi varsa və ya ailədə və ya doğduğu əvvəlki, öncəki uşaqlarda sinir sistemində bir anomaliya varsa, defektli bir uşaq dünyaya getiribsə, biz fol turşusunun dozasını artıraraq 4000 mg tövsiyə edirik. Yenə də hamilə qalmadan 3 ay öncə mütəmadi olaraq istifadə etməsi lazımdır.

İnfeksiya keçirilməyibsə, hamiləlikdən əvvəl peyvənd olunmaq

Üçüncü olaraq “Ananın hamilə qalmadan öncə peyvəndlənmə durumunun kontrol edilməsi. Çünki qızılca, məxmərək, su çiçəyi kimi infeksiyalar hamiləlik zamanı keçirilərsə, həm ananın, həm də körpənin həyatı üçün təhlükəli, bətndaxili qüsurlar, anomaliyalar ilə çox qarşılaşdığımız üçün hamilə qalmadan öncə əgər ki, bu infeksiyalar keçirilməyibsə, peyvəndləmə tövsiyə edirik və bunlar, bu peyvəndlər də canlı peyvəndlər olduğu üçün 1 ay hamiləliyi təxirə salınmasını məsləhət görürük. Eyni şəkildə hepatit A, B, əgər ki, qış mövsümüdürsə, qrip infeksiyalarına qarşı peyvənd olunmasında fayda vardır ki, sağlam bir hamiləlik keçirsin.

Daimi istifadə olunan dərmanlar varsa, hamiləlikdən öncə tənzimlənməsi

Dördüncü, əgər ki, ananın xroniki bir xəstəliyi varsa: şəkərli diabet, təzyiq, hipertiroidi, hipotiroidi və ya revmatoloji xəstəliklər, mütləq o xəstəliklərlə bağlı həkimə müraciət edilməsi, əgər ananın istifadə etdiyi dərmanlar varsa, onun dozalarının tənzimlənməsi və hamiləlik dövrünə uyğun dərmalarla əvəz edilməsi lazımdır.

Əgər bunlar olmazsa, əgər ki, ana vaxtında mütəxəssisə müraciət etməzsə, biz hamiləlik zamanı, həm bəzən hamilə qalmadan da istifadə edərək bu dərmanları biz körpələrdə istəmədiyimiz doğum defektləri ilə qarşı-qarşıya qalırıq və ya vaxtında dərman dozaları tənzimlənmədiyi üçün vaxtından əvvəl doğumlar, spontan düşüklərlə qarşılaşırıq.

Çəkiyə, qidalanmaya və stressə nəzarət

Beşinci, anaların hamilə qalmadan öncə mütləq kilo kontrolu. Əgər qadın normadan daha çox kiloludursa və ya normaldan daha çox zəifdirsə, özəl həkimə müraciət edərək bunların üstəsindən gəlinməsi lazımdır.

Və stress faktorundan uzaq olunması lazımdır. Çünki bütün xəstəliklərin başında stress faktoru gəldiyi üçün də və hamiləlik də bizim üçün özəl bir durum olduğu üçün stress faktorundan uzaq durulması lazımdır.

Uzman Dr. Aygün Əkbərova, Cərrah mama-ginekoloq

 


hamilelik-zamani-hekim-muayinesinin-vaxti.jpeg

28 June 2021 Ginekologiya0

Ümumiyyətlə, aybaşı gecikməsindən sonra, adətən, evdə sidikdə test edirlər qadınlar. Test müsbət çıxdıqda ginekoloqa müraciət edirlər. 

Hamiləlikdə ilkin müayinə

Biz ən az aybaşıdan 1 həftə gecikmə varsa, mütləq ginekoloji müayinə məsləhət görürük. Çünki ultrasəs müayinəsində döl kisəsinin uşaqlıqda olduğuna əmin olmağımız lazımdır. Amma əgər gec müraciətlər olursa, bəzən anormal hamiləliklər, uşaqlıqdankənar hamiləliklər və s. baş verə bilər. 

Vaxtında diaqnoz qoyub, düzgün müalicə etmək üçün erkən müayinə məsləhətdir. 

Hamiləlik zamanı fol turşusunun əhəmiyyəti

Hamilə qadının artıq hamiləliyi təsdiq olunduqdan sonra mütləq fol turşusu qəbuluna başlayırıq. Hamiləlik planlanırsa, 3 ay öncədən başlanaraq fol turşusunun təyini məsləhət görülür. Fol turşusu sağlam bir hamiləlik üçün tövsiyə edilən bir qida əlavəsidir və hamiləliyin ilk 3 ayına (12 həftəsinə) qədər fol turşusu (gündə 400 mcg) davam etmək məsləhət görülür. 

Hamiləliyin 6-cı həftə müayinəsi

Artıq hamiləlik təyin edildi, döl kisəsini ultrasəs müayinəsində izlədik, növbəti müayinəni hamiləliyin 6-cı həftəsində məsləhət görürük. 

Ümumiyyətlə, döl kisəsinin izlənilməsini 4-5-ci həftələrdə ultrasəs müayinəsində görürük.

5-ci həftədən “yolk sac” dediyimiz, kisə içərisində “yolk sac” izləyirik. 

Artıq 6-cı həftədən dölün ürək döyüntüsünü izləyirik. Ürək döyüntüsü üçün 6-cı həftəsində müayinəyə çağırırıq. 

Hamiləlik zamanı verilən analizlər

Ürək döyüntüsü izləndikdən sonra hamiləlikdə bəzi laborator analizlər var, onları mütləq istəmək lazımdır.

  • Bəzi infeksion analizləri, 
  • zob təhlilinin olması, 
  • aclıq şəkəri, 
  • qanın, sidiyin ümumi analizi, 
  • sidiyin əkilməsi və s. 

analizlər vardır ki, bunlar mütləq hamiləlikdə verilməsi gərəkli olan testlərdir. 

Əgər hər hansı bir proses varsa – infeksion xəstəlik olsun, zob olsun, şəkər olsun, vaxtında kontrol altına alınmasa, hamiləlikdə bir çox fəsadlar ola bilər. O səbəbdən, biz bu analizləri mütləq şəkildə istəyirik. Ondan sonra hamiləliyin növbəti təqibini 11-14-cü həftə arasında izləyirik. 

Hamiləliyin 11-14-cü həftə müayinəsi

11-14-cü həftə arasında ikili test dediyimiz daun sindromu skrininq testi var. Bizim üçün çox önəmli testdir. Bunu bütün hamilələrdə etmək istəyirik. 

Çünki bu həftələrdə erkən aşkarlanan bir çox anomaliyalar, döldə qüsurlar var ki, zamanında aşkarlanarsa, hamiləlik vaxtında sonlanar. Özəlliklə, daun sindromu – “13-18-ci xromosom trisomiyalar” anomaliyaları var ki, onlar vaxtında aşkarlanıb, hamiləlik sonlandırıla bilir. Daha sonrakı həftələrə bəzi patologiyalar daşınmasın deyə çox önəmlidir. 

Hamiləliyin 18-23-cü həftə müayinəsi

Növbəti vacib müayinəmiz, xüsusilə, 18-23-cü həftə arasında doppler müayinəsidir. Çox suallar gəlir. Doppler zərərlidirmi? Doppler müayinəsi başqa müayinədirmi? Doppler dölün detallı ultrasəs müayinəsidir. Dölün bütün orqanlarının detallı şəkildə yoxlanılmasıdır və bu erkən trimestrdə aşkarlanmayan anomaliyaların 2-ci trimestrində diaqnozu üçün çox önəmli bir testdir. 

37-ci həftəyədək aylıq müayinələr

Hamiləliyin növbəti kontrol müayinələrini aylıq həkim təqibləri ilə mütləq izləyirik. Niyə aylıq müayinə vacibdir? Çünki sonrakı həftələrdə erkən doğum təhlükəsi ola bilər, azsulluq ola bilər, çoxsulluq ola bilər, 2-ci trimestrin sonlarında gizli diabet aşkarlana bilər… Bunların diaqnozu üçün mütləq hamilələrin aylıq müayinələr şəklində təqibə gəlmələri vacibdir. 37-ci həftəyə qədər bu şəkildə izləyirik. 

37-ci həftədən etibarən həftəlik müayinələr

37-ci həftəsindən sonra isə hamiləliyin həftəlik təqibi çox önəmlidir. Çünki artıq doğuma yaxın bir çox hamiləliklərdə narahatlıqlar – hamilədə azsulluq ola bilər, çoxsulluq ola bilər, suyun erkən gəlməsi, vaxtından əvvəl doğuş və s. problemlər… 

Özəlliklə, 34-ci həftədən sonra bu patologiyaları aşkarlamaq üçün daha yaxın təqiblər tövsiyə olunur. 37-ci həftədən sonra bu həftəlik kontrollar şəklində izlənilir. 

40-cı həftədən sonra 3 gündə 1 müayinələr

40-cı həftədən sonra isə biz 3 gündən 1 hamiləni kontrollara çağırırıq. İstər ultrasəs müayinəsi, istər doppler müayinəsi olsun, istər KTQ dediyimiz dölün ürək döyüntülərinin izlənməsi, sancıların izlənməsi, “nostress” test də deyirik biz buna… Mütləq bu müayinəni həftəlik, 40-cı həftədən sonra isə 3 gündən bir edirik. 

41-ci həftə – süni induksiya ilə doğuşu başlatmaq

41-ci həftəyə qədər hələ də doğum əgər başlamayıbsa, o zaman artıq süni induksiya ilə doğumun icrasına başlayırıq. Çünki bu həftədən sonra çox fəsadlar yarana bilər, dölün ana bətnində ölümünə qədər gedə bilər. 

Ona görə də hamiləliyin təqibi həkim müşahidəsi altında sıx nəzarətdə olmalıdır. Yəni hamilələr hər an sürprizlə qarşılaşa bilərlər. Amma düzgün kontrollarla hamiləlik tamamilə fizioloji, sağlam bir şəkildə davam edə bilər. 

Fizioloji hamiləliklərdə təqib bu şəkildə olsa belə, riskli hamiləliklərdə bəzən həftəlik, hətta 2 həftədən bir müayinələr ola bilər. Bu, əlbəttə, hamiləyə görə ginekoloqun verdiyi qərardan asılıdır.

Uzman Dr. İlhamə Eldarova, Cərrah mama-ginekoloq

 




SAĞLAMLIĞINIZ SAĞLAMLIĞIMIZDIR!





SAĞLAMLIĞINIZ SAĞLAMLIĞIMIZDIR!