Uşaqlarda qarın ağrısının səbəbi

Əsas mürəkkəb olan məsələ budur ki, uşaqlar öz fikrini ifadə edə bilmirlər. Məsəl üçün, hər hansı bir narahatçılıq olduqda da uşaq “Qarnım ağrıyır” deyə bilir, həqiqətən, əməliyyatlıq bir problem olduğu zaman da uşaq “Qarnım ağrıyır” deyə bilir və yaxud da böyrək daşı olduğu zaman da uşaq “Qarnım ağrayır” deyə bilir.

Qarın ağrısının tərifi çox mürəkkəbdir uşaqlarda.

Uşaqlarda qarın ağrısının səbəbləri?

Qarın ağrısının uşaqlarda bir çox səbəbi var. Əsas səbəb bağırsaqlardan qaynaqlanan səbəblərdir. Bunlar da daha çox cərrahi və cərrahi olmayan xəstəliklərin əmələ gətirdiyi qarın ağrısıdır. Qarın ağrısı, əslində bir xəstəlik deyildir, xəstəliyin bir təzahürüdür, yəni simptomudur.

Qarın ağrısının ən çox cərrahi səbəbi uşaqda appendisitdir. Yəni xalq arasında dediyimiz “kor bağırsağın” iltihabı. Bu, cərrahi olaraq bizim ən çox əməliyyatla sağaltdığımız qarın ağrısı səbəbidir. 

Bir də cərrahi olmadan, yəni konservativ dərman müalicəsi ilə və yaxud da davranış müalicəsi ilə müalicə etdiyimiz qarın ağrısının ən çox səbəbi isə qəbizlikdir. Uşaqlarda qəbizlik özlüyündə bir qarın ağrısı səbəbidir və digər cərrahi xəstəliklərlə də qarışdırıla bilər. Bunu ayırmaq da bir təcrübə tələb edir. Eyni zamanda, sidik yollarının infeksiyası, sidik yollarında daş kimi problemlər də qarın ağrısı ilə özünü büruzə verə bilər. 

Qız uşaqlarında yumurtalıqlardan əmələ gələn xəstəliklər: yumurtalığın kisti və yaxud da yumurtalığın özünün oxu ətrafında dönməsi buna yumurtalıq torsiyası (over torsiyası) deyirik. Bu da qarın ağrısına səbəb ola bilir. 

Və yaxud da gənc qızlarda endometriumun xəstəlikləri və yaxud da infeksioz xəstəliklər də qarın ağrısına səbəb ola bilər.

Qarın ağrısın səbəbi mütləq araşdırılmalıdır

Qarın ağrısını yaş qrupuna görə qiymətləndirsək 9 aylıq, 1 yaşında, 2 yaşında uşaqlarda qarın ağrısı, qusma simptomları varsa, “bağırsağın iç-içə girməsi” dediyimiz, “bağırsaq taxanıqlığı, düyümlənməsi” dediyimiz, invaginasiya xəstəliyindən şübhələnmək lazımdır. 

Yəni qarın ağrısı mütləq həkimin görməsi, uşaq həkiminin görməli olduğu bir simptomdur və bunu çox ciddi qəbul etməliyik. Yəni uşaqda bir qarın ağrısı varsa, əgər ailə onda, keçici bir qarın ağrısı olduğunu düşünsə belə, mütləq onu həkimi ilə məsləhətləşməlidir ki, altından gecikmiş səbəblər çıxmasın. Məsəl üçün, sidik yollarının infeksiyası dediyim kimi qarın ağrısı səbəbi ola bilər. Amma mütləq bunu bir sidik analizi ilə olub-olmadığını yoxlamaq lazımdır. Və yaxud da uşaq deyirsə ki, “Mənim göbəyimin ətrafında bir ağrı var”, “Keçər, bunu sabah həkimə aparım” deyə düşünərsək o, appendisitin başlanğıc ağrısı olub və gecə appendisitin partlamasına səbəb ola bilər ki, bu da gecikdirilmiş bir diaqnozla həkimə gəlmə səbəbi ola bilər. 

Ona görə uşaqlarda qarın ağrısı mütləq diqqətə alınması lazımdır. Qarın ağrısı ilə yanaşı gedən simptomlar da mütləq diqqətə alınması gərəkdir. Məsəl üçün, qusma qarın ağrısı ilə ən çox yanaşı gedən simptomdur. Çünki qarın ağrısı nədir? Qarın içində periton təbəqəsinin iltihabı nəticəsində və yaxud da qıcıqlanması nəticəsində əmələ gəlir və onun qıcıqlanması ikincili olaraq qusmaya səbəb ola bilər. 

Qusma da ödlü qusma və yaxud da ödsüz qusma şəklində ola bilir. Bu da bağırsaq tıxanıqlığının hansı səviyyədə olduğu haqqında bizə təxmini məlumat verə bilir. Yəni bağırsaq tıxanıqlığı da öz-özlüyündə qarın ağrısına səbəb ola bilər. 

Yetişkin insanlarda daha çox görülən, uşaqlarda daha az görülən, amma yenə də görülən qarın ağrısının səbəblərindən biri də “mədənin dəlinməsi” dediyimiz mədə perforasiyasıdır ki, bu da qarın ağrısına, şiddətli qarın ağrısına səbəb ola bilər. Daha çox 14-15 yaşlı, yəni yetkinlik yaşına çatmış və onun üzəri yaş qrupunda olan pasiyentlərdə biz görürük mədə dəlinməsini, amma çox nadirdir uşaqlarda. Yəni, daha çox böyüklərdə olan şeydir. Amma ağlın bir kənarında tutmaq lazımdır. Yəni öd kisəsindən qaynaqlanan problemlər, öd daşı xəstəliyi və yaxud da kəskin xolesistit dediyimiz öd kisəsinin öz iltihabı və yaxud da öd yollarına daş düşməsi də qarın ağrısı, qusma kimi simptomlarla özünü büruzə verə bilər.

Uzman Dr.Nicat Vəliyev, Uşaq cərrahı