Asılılıq xroniki bir xəstəlikdir. Asılılıq günümüzdə gedərək artmaqdadır. Hal-hazırda Azərbaycanda bu yöndə narkotik maddə istifadəsi olsun, qumar asılılığı olsun, ciddi miqdarda artış var.
Asılılığın xroniki olması nə deməkdir? Əslində asılı olan insanlar narkotik maddə və ya qumar oynama davranışından uzaq qala bilərlər. Ancaq bu insanlar bu davranışdan uzaq qaldıqca sağlam olurlar. Təkrar eyni davranışları və təkrar eyni narkotik maddəni istifadə etdikləri zaman yenidən xəstəlikləri aktiv olur.
Ailələr nə etməlidir?
Burada ailələr nə etməlidir? Ailələr narkotik maddə ilə əlaqəli mövzuda çox narahat və eyni zamanda çarəsiz qalırlar. Bu çarəsizlikləri eyni zamanda da xəstəyə necə davranacaqlarını bilmədiklərindən olur. Asılı olan xəstələrin mütləq şəkildə müalicəsi şərtdir. Çünki mütəxəssis tərəfindən müalicə edilməlidir. Ailələr çox vaxt bu yöndə özləri müalicə etməyə çalışırlar və ya töhmət və ya şiddət növləri ilə bu vasitədən uzaqlaşdırmağa çalışırlar. Ancaq ailələrin unutmamalı olduqları şey asılılığın bir xroniki beyin xəstəliyi olduğudur. Necə ki, digər: təzyiq, şəkər xəstəliyində insanlar həkimə müraciət edirsə, asılı olan insanlar da bu yöndə mütəxəssisə müraciət etməlidir.
Asılılığın ambulator və stasionar müəlicəsi
Asılılığın həm ambulator, həm də stasionar yöndə müalicəsi vardır. Ambulator şəraitdə, təbii ki, xəstələr yazılan müalicəni və verilən tapşırığı yerinə yetirərsə, ambulator vəziyyətdə bu asılılıq müddətində düzəlmə olur. Ancaq bunu edə bilməyən xəstələr narkotik maddə istifadəsi intensivdirsə, gedərək artan miqdarlarda narkotik maddə istifadə edirsə və uzunmüddətli narkotik maddə istifadəsi varsa, narkotik maddə istifadəsinə bağlı fiziki və ya psixoloji problemlər yaranıbsa, bu psixoloji problemlər içərisində paranoya ola bilər, digər depressiya ola bilər və digər psixiatrik pozuntular ola bilər və eyni zamanda ambulator şəraitdə müalicəsini davam etdirə bilməyən xəstələr mütləq şəkildə stasionar vəziyyətdə müalicə almalıdır.
Asılılıq xəstəliyində müalicədə eyni zamanda dərman preparatları və psixoterapiya mütləqdir. Və xəstənin o mühitdən uzaqlaşması mütləqdir.
Uzman Dr.Fəqan Mehtiyev, Psixiatr-narkoloq
